Opera i Filharmonia Podlaska – Europejskie Centrum Sztuki w Białymstoku imienia Stanisława Moniuszki łączy działalność opery, filharmonii, teatru i sceny estradowej, jest miejscem wystaw, konferencji i pokazów. Od 3 listopada 2021 r. dyrektorem instytucji jest prof. Bożena Violetta Bielecka.

Gmach

Budynek zaprojektowany przez pracownię architektoniczną prof. Marka Budzyńskiego imponuje wielkością, lekkością i przejrzystością formy wkomponowanej w przestrzeń Białegostoku. Porośnięty roślinnością dach, na którym stoi rzeźba „Głowa kompozytora” Teresy Murak, tarasy widokowe i zielone błonia wokół opery tworzą park miejski, miejsce wypoczynku i letnich obserwacji nieba. To punkt, z którego można oglądać panoramę miasta. Wnętrze – skonstruowane ze szkła, betonu, stali i drewna – tworzy przestrzeń idealnie wtapiającą się w zielony pejzaż miasta, łączy atuty tradycyjnej opery z wielofunkcyjnością współczesnych centrów sztuki. Uplastyczniają je ogromne szklane kompozycje Tomasza Urbanowicza z zapisami nutowymi utworów, m.in. Krzysztofa Pendereckiego i Jerzego Maksymiuka. Dużą Scenę zdobią rzeźby muz autorstwa Dominika Wdowskiego.

Zespół

Stały zespół artystyczny OiFP tworzą soliści operowi. Swoją siedzibę mają tu: Orkiestra Opery i Filharmonii Podlaskiej, Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej (prowadzony przez dyrygenta i kierownika artystycznego chóru prof. Violettę Bielecką), Chór Dziecięcy Opery i Filharmonii Podlaskiej (prowadzony przez dyrygenta chóru dr Ewę Barbarę Rafałko), Big Band Opery i Filharmonii Podlaskiej oraz liczne zespoły kameralne.

Działalność

W bogatym i różnorodnym repertuarze OiFP obok spektakli operowych („Straszny dwór”, „Traviata”, „Czarodziejski flet”, „Carmen”, „Cyganeria”), musicalowych („Korczak”, „Upiór w operze”, „Skrzypek na dachu”, „Doktor Żywago”) i operetkowych („Zemsta nietoperza”, „Baron cygański”), znajdują się również koncerty symfoniczne, oratoryjne, kameralne, recitale, interaktywne przedstawienia dla dzieci oraz festiwale muzyczne. W ramy działalności instytucji wpisują się również projekty edukacyjne i wystawiennicze, pokazy filmowe czy koncerty rozrywkowe.

OiFP jest miejscem wydarzeń skierowanych do szerokiej grupy odbiorców. Oprócz wydarzeń repertuarowych, odbywają się tu przedsięwzięcia takie jak np. Międzynarodowe Targi Książki, Noc Muzeów, spotkania autorskie czy spotkania z artystami jak Zlot Fanów „Upiora w operze”.

Obiekt tworzy atrakcyjną przestrzeń wystawienniczą, przygotowaną do prezentacji różnych rodzajów ekspozycji. W ramach konsekwentnie realizowanego programu wystawienniczego eksponowane są tu głównie wystawy poświęcone muzyce i sztuce operowej. Jednak teatr operowy jest syntezą wielu gatunków, dlatego intencją tej działalności było stworzenie uniwersalnej panoramy sztuki i kultury. Poza wystawami przedstawiającymi plakat operowy, wachlarze i inne cenne pamiątki artystek teatralnych, kostiumy sceniczne oraz kolekcje instrumentów muzycznych zwiedzający mogli także obejrzeć prace uznanych malarzy (Rafała Olbińskiego, Franciszka Starowieyskiego, Nikifora) i ekspozycje ukazujące wielokulturowe dziedzictwo Podlasia. Oprócz wystaw eksponatowych i malarskich w OiFP prezentowana jest również twórczość czołowych przedstawicieli polskiej fotografii artystycznej. W ramach cyklu Galeria Fotografii do tej pory przedstawiono prace m.in. Edwarda Hartwiga, Wojciecha Plewińskiego, Tadeusza Rolkego, Chrisa Niedenthala czy Tomka Sikory.

Szczególne miejsce w działalności instytucji zajmuje edukacja kulturalna. Głównym celem wychowania przez sztukę jest przygotowanie dzieci i młodzieży do roli przyszłych uczestników i współtwórców kultury, stąd też liczne inicjatywy prowadzące do stworzenia nowej grupy świadomych odbiorców.

Stanisław Skrowaczewski

Koncert symfoniczny 7 XII 2012
Maestro Stanisław Skrowaczewski, jeden z najwybitniejszych (i najstarszych czynnych) dyrygentów na świecie, a także uznany kompozytor, 7 grudnia 2012 roku po raz pierwszy wystąpił w Białymstoku. Orkiestra OiFP pod jego batutą wykonała III Symfonię d-moll A. Brucknera oraz Symfonię C-dur „Jowiszową” W.A. Mozarta. Każda wizyta Stanisława Skrowaczewskiego była wielkim świętem muzyki, a gdy stawał za pulpitem dyrygenckim, orkiestry grały jak nigdy. Był wybitnym specjalistą od monumentalnych dzieł symfonicznych, a twórczość Aleksandra Brucknera była mu szczególnie bliska. Białostocka publiczność przyjęła artystę żywiołowymi owacjami na stojąco.

Aleksandra Kurzak

Gala noworoczna 11 I 2015
11 stycznia 2015 na gali noworocznej w Operze i Filharmonii Podlaskiej wystąpiła światowej sławy śpiewaczka, jeden z najpiękniejszych polskich sopranów, Aleksandra Kurzak. Artystkę występującą na najbardziej prestiżowych scenach świata – Metropolitan Opera w Nowym Jorku, Teatro alla Scala w Mediolanie, Royal Opera House Covent Garden w Londynie – rzadko można usłyszeć w Polsce. I choć jej kalendarz wypełniony jest na pięć lat w przód, odwiedziła Operę i Filharmonię Podlaską. Śpiewaczce towarzyszyła Orkiestra OiFP, a koncert poprowadził Bassem Akiki, bardzo uzdolniony dyrygent młodego pokolenia.

Artur Ruciński

Zakończenie 60. jubileuszowego sezonu artystycznego 26 VI 2015
Sześćdziesiąty sezon artystyczny w Operze i Filharmonii Podlaskiej zakończył „Koncert w 120-lecie urodzin Carla Orffa”, podczas którego uczciliśmy pamięć monachijskiego kompozytora wykonaniem jego najsłynniejszego dzieła, kantaty „Carmina Burana”. Występ ten uświetnili światowej sławy artyści na czele z Arturem Rucińskim – jednym z najwybitniejszych wykonawców operowych na świecie, oklaskiwanym w Metropolitan Opera, Teatro alla Scala, Berlin Staatsoper, Gran Teatre del Liceu, Arena di Verona, Teatro di San Carlo czy Operze Bastille. Towarzyszyli mu wybitna sopranistka Katarzyna Trylnik oraz ceniony kontratenor Jan Jakub Monowid oraz oczywiście Chór i Orkiestra OiFP pod batutą Michała Klauzy.

Jerzy Maksymiuk

Koncert z okazji jubileuszu urodzin kompozytora 18 XI 2016
Maestro Jerzy Maksymiuk świętował swoje urodziny w Operze i Filharmonii Podlaskiej podczas uroczystego koncertu jubileuszowego 18 listopada 2016 roku. Prowadził wykonanie własnej kompozycji z 2014 roku „Vers per archi” oraz VIII Symfonii F-dur op. 93 i IV Koncertu fortepianowego G-dur op. 58 Ludwiga van Beethovena. Partię solową wykonała jedna z najbardziej znanych pianistek europejskich, Katya Apekisheva. Wieczór zakończył się owacjami na stojąco, podziękowaniami i honorami: po tym koncercie Maestro odebrał Odznakę Honorową Województwa Podlaskiego.

Międzynarodowe Targi Książki

Od 2013 roku w Operze i Filharmonii Podlaskiej odbywa się najważniejsze wydarzenie bibliofilskie na wschód od Wisły: Międzynarodowe Targi Książki organizowane we współpracy z Fundacją Sąsiedzi. Każdego roku do budynku przy ul. Odeskiej 1 przybywają fani literatury z całego województwa, a nawet innych zakątków kraju, by obejrzeć oferty ponad setki wydawnictw i oficyn w jednym miejscu. Wydarzeniu towarzyszy festiwal literacki „Na pograniczu kultur”, w ramach którego odbywają się ciekawe spotkania z autorami i ludźmi rynku wydawniczego.

Zlot fanów „Upiora”

Musical „Upiór w operze” Andrew Lloyda Webbera to widowisko, które cieszy się nadzwyczajną popularnością. Premiera spektaklu w Białymstoku miała miejsce 24 maja 2013 roku. 3 lata później w Operze i Filharmonii Podlaskiej został zorganizowany pierwszy ogólnopolski Zlot fanów „Upiora”, który obfitował w wiele atrakcji, m.in. pokazy charakteryzacji i kostiumów, zwiedzanie kulis spektaklu i oczywiście spotkania z artystami. 2018 rok to dla „Upiora w operze” ważna data – w marcu minęło 10 lat od pierwszego wystawienia spektaklu w Polsce. Był to znakomity argument, by znów spotkać się na Zlocie fanów „Upiora”. I tym razem nie zabrakło spotkań z odtwórcami głównych ról, odbyła się gra w skojarzenia prowadzona przez Damiana Aleksandra, a artyści wykonali największe hity musicalu zamieniając się rolami. Gośćmi specjalnymi byli beatboxer Dharni oraz pierwszy odtwórca roli Raoula – Marcin Mroziński.

„Tribute to Musical”

20, 21 I 2017
Damian Aleksander i cztery wspaniałe artystki: Małgorzata Walewska – jedna z najbardziej uznanych mezzosopranistek naszych czasów, Kayah – królowa polskiego popu, Joanna Kołaczkowska – „monstrualny zmysł komiczny”, Edyta Krzemień – najlepszy głos musicalowy w Polsce wraz z Chórem i Orkiestrą OiFP pod batutą Krzysztofa Herdzina wykonali najpiękniejsze piosenki z musicali wszech czasów. Koncerty w hołdzie musicalowi – najbardziej ekspresyjnemu z gatunków, poprowadziła dziennikarka RMF Classic Magdalena Miśka-Jackowska.