Bóg się rodzi… Wśród ciszy świętości i ziemskiej uciechy
Wystawa rysunku Dymitra Grozdewa
29 listopada 2025 | godz. 16.30

Boże Narodzenie jest niewątpliwie jednym z najbardziej lubianych i popularnych tematów w sztuce. Artyści odwołują się do motywów ewangelicznych i apokryficznych, ale też ubogacają betlejemskie wydarzenie swoją osobistą interpretacją, tworząc wokół niego własne, pełne symboliki i metafor, wizualne narracje. Dymitr Grozdew również wielokrotnie sięga po motyw Bożego Narodzenia – zarówno w swoim malarstwie ikonowym, jak i w rysunku. Ponad kilkadziesiąt prac tworzących cykl ilustrujący biblijne sceny Zwiastowania i narodzin Zbawiciela, Świętą Rodzinę, Matkę Bożą i Świętych to tylko wybór z bogatej rysunkowej twórczości Artysty. Ewangeliczne motywy i wizerunki świętych dopełniają obrazy wyrazistych ludzkich typów, ujęte w staropolską konwencję. Kruchość i cicha pokora życia kontrastuje tu z biesiadą i radosną, a czasem napuszoną uciechą – wszak Boże Narodzenie to czas, w którym bodaj najbardziej przenika się to, co boskie i święte z tym, co ziemskie i profaniczne, jasność z ciemnością i pokój z chaosem.

Część z prezentowanych ilustracji tworzyła szatę graficzną do wydawnictw książkowych, większość powstawała jednak z potrzeby serca i często stanowiła okrasę rodzinnego świętowania przy wigilijnym stole. Rysunki mają też silny związek z miejscami bliskimi Artyście, z domami rodzinnymi – bułgarskim szopskim i polskim podlaskim. Ilustracje przedstawiające polskich szlachciców, żydowskich cymbalistów, bułgarskich tradycyjnych tancerzy nawiązują do kultury tych miejsc. Pieśń o Narodzeniu Pańskim, czyli kolęda Bóg się rodzi w rytmie poloneza zabrzmiała przecież po raz pierwszy w Białymstoku, jednym z najsłynniejszych obrazów w polskiej literaturze jest wymowny w swojej historycznej metaforyce „koncert Jankiela”, taneczne korowody to z kolei domena bułgarskiego kolędowania. Rysunki Dymitra Grozdewa układają się w opowieść o przeżywaniu Narodzenia Pańskiego, o świętowaniu, które ma różne oblicza, a przede wszystkim o Bogu narodzonym z ziemskiej Matki, który „wszedł między lud ukochany, dzieląc z nim trudy i znoje”.

Wernisaż połączony z koncertem „Wokół kolędy”
Weronika Grozdew-Kołacińska i Rafał Grozdew – śpiew
Marta Maślanka – cymbały
Karolina Matuszkiewicz – skrzypce, fidele kolanowe
Dariusz Szada-Borzyszkowski – recytacja

Dymitr Grozdew urodził się w 1946 r. w Sofii. Studiował tam w Narodowej Akademii Sztuki, a następnie w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, którą ukończył z wyróżnieniem w 1974 r. Od 1975 r. mieszka i tworzy w Białymstoku. Jest artystą wszechstronnym, realizującym swoje twórcze zamierzenia na gruncie malarstwa, grafiki, rzeźby, plakatu i rysunku satyrycznego. Zajmuje się także konserwacją malarstwa i starodruków.

W głównym nurcie jego działalności artystycznej pozostaje sztuka sakralna. Stworzył indywidualny styl malowania ikon, łącząc tradycję bułgarskiej szkoły ikonopisania z nowoczesną techniką asamblażu. Jest twórcą ważnych dzieł w świątyniach zarówno katolickich, jak i prawosławnych (m.in.: zewnętrzne freski w soborze Św. Trójcy w Hajnówce, freski w kościele św. Kazimierza w Białymstoku, wielkoformatowe obrazy olejne „św. Jana Pawła II” oraz „Jezusa Miłosiernego” do kościołów w La Paz w Boliwii i San Antonio w Teksasie). Na specjalne zamówienie Muzeum Ikon w Supraślu w 2022 r. powstało w technice sgraffito dzieło „Zwiastowanie”.

Jest autorem licznych projektów graficznych oraz ilustracji do książek (m.in.: Z. Waydyk: Myśli niesforne; Poezja Ostrobramska, red. ks. Tadeusz Krahel; bp. E. Ozorowski: Dialogi o Bożym Miłosierdziu, album Białystok Miasto Miłosierdzia, Kult Męczenników w Archidiecezji Białostockiej) i czasopism („Szpilki”, „Gazeta Współczesna”, „Kurier Poranny”), a także grafik (m.in.: cykl portretów kompozytorów polskich dla Filharmonii Białostockiej).

Był wielokrotnie nagradzany i wyróżniany w dziedzinie rysunku satyrycznego i plakatu (m.in.: I nagroda – konkurs na plakat „Centrum Zdrowia Dziecka”, 1979; wyróżnienie – konkurs na znaczek ONZ, 1980; publikacja w Światowej Antologii Humoru XX wieku; II nagroda – konkurs na plakat antyalkoholowy, 1986, 1988; I nagroda – konkurs na plakat „Narkomania”, 1987; „Srebrne Pióro” – Eerste Nederlandse Cartoonfestival, Holandia 1987; I nagroda – Waddingtons Cartoon, Anglia 1988; wyróżnienie – Eurohumor 1991, 1992; wyróżnienie – Antologia Humoru Il Pennino, Włochy 1994), a także za projekty i realizacje społecznie zaangażowane (m.in.: I nagroda – konkurs na znak Esperanto i „Medal Tolerancji”, 1989; II nagroda – konkurs na projekt i realizacja „Pomnika Sybiraka”, Białystok 1996; I nagroda – godło i pieczęć Uniwersytetu w Białymstoku, 1998; I nagroda – medal Uniwersytetu w Białymstoku „Cum Eximia Gaude”, 1999; logo Filharmonii Białostockiej.

Jego dzieła były prezentowane na licznych wystawach w Polsce (Białystok, Warszawa, Łódź, Zamość, Wrocław, Katowice, Oświęcim) i na świecie (Bułgaria, Belgia, Holandia, Anglia, Japonia, Finlandia, Czechy, Brazylia, Stany Zjednoczone, Kuba, Włochy, Węgry, Turcja, Hiszpania, Francja, Białoruś).